برای خرید و فروش سهام، در وهله اول کد بورسی نیاز خواهد بود، دریافت این کد از طریق کارگزاری¬های بورس امکان¬پذیر است. کارگزاران اشخاصی حقیقی یا حقوقی هستند که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را در بازار بورس دارند و نقش آنها یافتن خریدار برای فروشنده و فروشنده برای خریدار را است. خرید و فروش سهام شرکت¬های بورسی در بازار، فقط توسط کارگزاران رسمی سازمان بورس اوراق بهادار امکان پذیر است. کد بورسی شناسهای است که از سه حرف اول نام خانوادگی شما و ۵ عدد تصادفی تشکیل میشود. کسی که دارای کد بورسی است میتواند از طریق نرم¬افزار معاملات آنلاین یا پنل معاملات اینترنتی، نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کند. نام دیگر معاملات آنلاین، معاملات برخط و نام دیگر معاملات اینترنتی، معاملات آفلاین است. هماکنون این امکان وجود دارد تا علاقهمندان به بازار بورس از دو طریق در بورس ثبت نام کرده و کد بورسی دریافت کنند:
- دریافت کد بورسی به صورت حضوری
- ثبت نام اینترنتی در بورس و دریافت کد بورسی
در روش اول میتوانید به یکی از کارگزاریها مراجعه نمایید و با ارائه مدارک لازم، درخواست خود را برای دریافت کد سهامداری اعلام نمایید. پس از تکمیل و امضای فرمهای مربوطه، کارگزاری اطلاعات شما را به شرکت بورس و شرکت سپرده¬گذاری ارسال میکند تا برای شما کد بورسی صادر شود. در شرایط معمول، صدور کد بورسی حدود ۲ روز کاری (از زمان تحویل کامل مدارک و اطلاعات) زمان نیاز دارد.
در روش دوم بدون مراجعه به کارگزاری میتوانید برای دریافت کد بورسی، اینترنتی ثبت نام کنید. در حال حاضر تعداد اندکی از کارگزاریها امکان کد گیری غیرحضوری را فراهم کردهاند. هر فرد حقیقی میتواند با ارائه مدارک زیر برای دریافت کد معاملات بورس و فرابورس اقدام کند:
- اصل و تصویر شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
- اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی
- مشخصات حساب بانکی (نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، کد و نام شعبه، نوع حساب)
- تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
- تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
- تکمیل فرم قرارداد انجام معاملات اینترنتی
نحوه ثبت سفارش خرید و فروش سهام در بورس
بعد از دریافت کد بورسی شما نیاز دارید توسط پلتفرم (یا همان سایت و یا موبایل) کارگزاری بورس، خرید و فروش سهام انجام دهید. برای این کار لازم است از کارگزاری رمز بگیرید و با آن میتوانید خرید آنلاین سهام و فروش سهام و یا خرید و فروش اسناد خزانه اسلامی (اخزا) و یا خرید و فروش تسهیلات مسکن و یاعرضه اولیه را در بورس، در هر جای جهان که اینترنت داشته باشید، انجام دهید.
آخرین تغییرات سازمان بورس در فرآیند صدور کد بورسی برای مشتریان جدید در بازار سرمایه، به شرح زیر است:
- گذشت یک ماه از زمان صدور کد بورسی
- قبولی در آزمون مربوطه
در راستای افزایش دانش افراد حقیقی که قصد معامله در بورس دارند، این آزمون توسط کانون کارگزاران برگزار شده یا توسط شرکتهای کارگزاری و با نظارت و با تایید کانون کارگزاران بورس می باشد. آزمون به صورت حضوری و مجازی برگزار میشود. در صورت قبولی اشخاص در آزمون مذکور مشخصات مربوط به افراد حداکثر ظرف سه روز به سمات ارسال میشود و پس از طی فرآیندهای مربوطه کدهای معاملاتی از قابلیت معامله برخوردار میشوند. همچنین در تبصره های این قانون آمده است که کانون کارگزاران بورس میتواند در راستای افزایش دانش مرتبط با بازار سرمایه و نیز ایجاد آمادگی بیشتر برای آن دسته از اشخاص حقیقی که متقاضی صدور کد معاملاتی هستند، اقدام به برگزاری دوره های آموزشی به صورت حضوری و مجازی کند. یکی از مهم ترین تاثیرات این بخش از قانون جدید، افزایش آگاهی سهامداران است که منجر به بهبود معاملات آنان و سرانجام افزایش کارایی و عمق بازار سرمایه میگردد. با توجه به افزایش تعداد کدهای معاملاتی در بازار سرمایه، در حال حاضر افزایش آگاهی سهامداران یکی از مهم ترین دغدغه های قانون گذاران این حوزه می باشد.
- تعهد شخص جهت عدم فعالیت در سیگنال فروشی (که در این صورت کد مسدود میشود)
در این راستا، دو بند مهم به تعهدنامه قبلی اضافه شده است، که به شرح زیر است:
- تعهد می کنم کلیه اقدامات اینجانب در چارچوب قوانین و مقررات و مقررات حاکم بر بازار سرمایه باشد و از هر گونه مشارکت و فعالیت (به ویژه در فضای مجازی) در زمینه هایی که طبق قوانین بازار اوراق بهادار نیازمند اخذ مجوز از سازمان است بدون اخذ مجوزهای لازم خودداری کنم. همچنین از عضویت و فعالیت در شبکه های اجتماعی، سایت ها و کانال هایی که برخلاف مقررات اقدام به ارائه تحلیل در خصوص اوراق بهادار می کنند و تحت عناوینی همچون سیگنال فروشی اقدام به اغوای قیمتی می کنند، خودداری و پرهیز کنم.
بدیهی است در غیر این صورت سازمان بورس و فرابورس می توانند کد معاملاتی اینجانب را مسدود کرده و علاوه بر آن برخوردهای قانونی را از طریق مراجع ذیصلاح نسبت به اینجانب پیگیری کنند. همچنین تعهد می کنم کلیه خسارات و زیان های ناشی از این گونه اقدامات که متوجه اینجانب باشد جبران کرده و حق هرگونه ایراد، اعتراض و پیگیری را نسبت به اقدامات سازمان، بورس و فرابورس از خود سلب و ساقط می کنم.
- اینجانب آگاهی کامل دارم که بازار سرمایه همراه با سود و زیان بوده و سرمایه گذاری همواره با مخاطرات و ریسک همراه است. سرمایه گذاری در این بازار مبتنی بر بررسی و تشخیص سرمایه گذار بوده و سود سرمایه از سوی هیچ شخص حقیقی یا حقوقی مورد تضمین نیست. لذا با علم به این مخاطرات مبادرت به دریافت کد معاملاتی و سرمایهگذاری در بازار سرمایه می کنم.
لازم به ذکر است خرید و فروش سهام شرکتهای عرضه اولیه، خرید و فروش تسه و اوراق با درآمد ثابت و هم چنین خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایه گذاری از قانون نامبرده مستثنی است.
انواع روشهای سرمایه گذاری در بورس
- سرمایه گذاری مستقیم در بورس:
منظور از روش مستقیم این است که سرمایه¬گذار با افتتاح حساب نزد کارگزاری¬ها به صورت مستقیم اقدام به خرید و فروش سهم کند. در سرمایه گذاری مستقیم شما با مراجعه به صورت تلفنی و یا از طریق اینترنت میتوانید ضمن رصد بازار اقدام به خرید و فروش سهام شرکتهای حاضر در بورس کنید. برای این روش حرفهای بودن در بازار سرمایه و شناخت کافی از سازوکار بورس و ابزارهای معاملهگری ضروری است. افراد غیرحرفهای نباید در سرمایه گذاری مستقیم سرمایه گذاری کنند چون ، ریسک و چالشهای حضور در بورس را افزایش میدهد.
- سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس:
سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس به این معنا است که به جای اینکه خودمان مستقیماً به خرید و فروش سهام بپردازیم، بازار را رصد کنیم و همه چیز را مورد بررسی مداوم قرار بدهیم، به افراد آگاه و متخصصی مراجعه می¬کنیم. این افراد متخصص به ما کمک میکنند، سرمایه خود را در حوزه های مختلف سرمایه گذاری به کار بگیریم. انجام سرمایه گذاری با واسطه در بورس به کسانی که زمان و وقت کافی برای یادگیری اصول سرمایه گذاری و روشهای سرمایه گذاری در بورس ندارند، در رسیدن به سود و درآمدی مطلوب کمک شایانی میکند. در این صورت با اتکا به افراد ماهر در بورس، ریسک سرمایه گذاری هم کاهش مییابد. سرمایه گذاری غیرمستقیم هم انواعی دارد:
- سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری
- سبد گردانی اختصاصی در بورس (سرمایه گذاری در بورس از طریق سبد گردانها)